Μεταπολεμικά επαγγέλματα

Η πενία τέχνας κατεργάζεται, λέει το αρχαίο ρητό. Ποτέ δε η αλήθεια του δεν κατεδείχθη καλύτερα όσο στην εποχή μας. Η ακρίβεια της ζωής και η δυσκολία του χρηματισμού σήμερα εδημιούργησαν στας Αθήνας, όπως άλλως τε και παντού αλλού, ένα σωρό καινούρια επαγγέλματα, είνε, το ένα πιο πρωτότυπο και πιο περίεργο από το άλλο.

Ένα από τα τυπικώτερα εξ αυτών, φαντάζομαι, το του «επεξηγητού» του αγάλματος που η Δημαρχία μας έστησε στην πλατεία του Συντάγματος. Το άγαλμα αυτό, που παριστάνει ένα ολόγυμνο κύριο αγωνιζόμενον ν' αποφύγη μια τεράστια πέτρα που ένας κένταυρος ζητεί να του πετάξη στο κεφάλι, έχει την ιδιότητα να προκαλή την περιέργεια του κοσμάκη ο οποίος σουλατσάρει εκεί τις Κυριακές. Στρατιώτες της Δημοκρατικής φρουράς, πρόσφυγες, επαρχιώτες, παραμάνες και αγαθοί αστοί μαζεύονται γύρω από το βάθρο του αγάλματος και κυττάζουν μ' ανοικτό στόμα, ως να παρακολουθούν τις περιπέτειαες μιας ζωντανής πάλης.

Ευρέθηκεν ένας, ο οποίος, ιδών την περιέργεια αυτή εσκέφθηκε να την εκμεταλλευθή προς ίδιόν του όφελος. Έγινε τσιτσερόνε και εξηγεί στους συναθροιζόμενους τι παριστάνει το άγαλμα. Επειδή όμως μια απλή και σύντομη εξήγησις δεν θα του προσεπόριζε τίποτα, εκάθισε και έπλασε πέριξ του μύθου που αναπαριστά το άγαλμα ένα ολόκληρο περιπετειώδες μυθιστόρημα το οποίον σερβίρει τις Κυριακές σε δεκάδες ακροατών με πολύ έμφασι στην φωνή του και περισσότερη περιφρόνησι προς τη μυθολογία. Διηγείται με άπειρες λεπτομέρειες πλήθος περίεργα και τρομερά πράγματα, μέχρι του σημείου που να προκληθή το ενδιαφέρον των ακροατών του. Όταν αυτό συμβή, κάνει ό,τι και τα προγράμματα του κινηματογράφου τα οποία διακόπτουν την υπόθεσι του έργου που αφηγούνται στο καλύτερο σημείο με την φράσι: «η συνέχεια επί της οθόνης». Αυτός, για τη συνέχεια, τους παραπέμπει σε μια φυλλάδα την οποίαν έχει τυπωμένη και την οποίαν πωλεί αντί πέντε δραχμών:

1. Όλα αυτά και πολλά άλλα θα τα ιδήτε γραμμένα σ' αυτό το βιβλίο, διακηρύττει.

Ο κοσμάκης αγοράζει με προθυμία τη φυλλάδα, περίεργος να μάθη τι τέλος λαμβάνει η τρομερή πάλη την οποία βλέπει στο άγαλμα. Κι ο άνθρωπος μας έχει απ' αυτό το εισοδημάτάκι του.

Κατά τον ίδιο περίπου τρόπο διάφοροι άνθρωποι έχουν το εισοδηματάκι τους. Η κρίσις την οποίαν διερχόμεθα είνε για τα πραγματικά επαγγέλματα, για εκείνα που στηρίζονται στον νόμο της προσφοράς και της ζητήσεως. Υπάρχουν γιατροί οι οποίοι λιμοκτονούν, νέοι με διπλώματα ξένων εμπορικών σχολών που δεν ευρίσκουν εργασία, έμποροι οι οποίοι ευρίσκονται εις τα πρόθυρα χρεωκοπίας. Όσοι όμως καταφεύγουν σ' επαγγέλματα στηριζόμενα στην ανθρώπινη ευπιστία ή περιέργεια είνε πάντοτε βέβαιοι ότι θα έχουν το εισοδηματάκι τους. Μερικοί μάλιστα και πλουτίζουν.

Θ' αναφέρω ένα τέτοιο παράδειγμα: Είνε μερικός καιρός που κυκλοφορούν στα Αθήνας κάτι κουπόνια τα οποία έρχονται από την Ολλανδίαν και τα οποία συνοδεύονται από μίαν έντυπον επεξήγησιν του σκοπού των. Τα κουπόνια αυτά στοιχίζουν εκατόν είκοσι πέντε δραχμές το ένα, στέλλονται δε εις οποιονδήποτε ζητήση κατά τέσσερα. Ο λαμβάνων τα τέσσαρα αυτά κουπόνια δεν έχει να κάμη τίποτα άλλο παρά να τα διαθέση εις τέσσαρες φίλους του και, κρατώντας τα χρήματα τα οποία έδωσε για την αγορά τους, να στείλη εις την Ολλανδίαν τις διευθύνσεις των τεσσάρων αυτών φίλων του. Οι τέσσαρες αυτοί φίλοι του θα λάβουν τέσσαρα άλλα κουπόνια ο καθείς, άλλου χρώματος από τα πρώτα, τα οποία στοιχίζουν το ίδιο όπως και εκείνα και τα οποία πρέπει να διαθέσουν εις 4X16=54 άλλους φίλους των εις τους οποίους πάλι θα σταλούν από τέσσερα κουπόνια ενός τέταρτου χρώματος.. και ούτω καθ' εξής μέχρις ότου κυκλοφορήσουν κουπόνια επτά εν όλω χρωμάτων. Όταν αυτό γίνη, δηλαδή όταν έχουν αγορασθή εξ Ολλανδίας και τεθή εις κυκλοφορίαν 13.824 κουπόνια, συνολικής αξίας 1.698.000 δραχμών, ο πρώτος αγοραστής τον οποίον ανεφέραμεν θα λάβη εξ Ολλανδίας ένα κέρδος 60.000 δραχμών. Το αυτό και εκείνοι οι οποίοι θα έχουν κυκλοφορήσει τα άλλα χρώματα εφ' όσον θα συμπληρούται ο κύκλος των 7 χρωμάτων. Επειδή βάσις όλης αυτής της εφευρέσεως είνε: «κανείς δεν χάνει τίποτα και όλοι κερδίζουν 60.000 δραχμές», καθένας προθυμοποιείται να λάβη μέρος στο παιχνίδι αυτό το οποίον ο εφευρέτης του το ωνόμασεν ευστόχως «Χρυσήν Βροχήν» και το οποίον πραγματικώς είνε χρυσή βροχή... για τον ίδιον. Διότι τι συμβαίνει; Εάν υποθέσωμεν ότι πενήντα Αθηναίοι αγοράζουν ανά τέσσαρα κουπόνια ο καθείς, λευκού χρώματος, πρέπει, για να μπορέσουν να λάβουν τις εξήντα αυτές χιλιάδες δραχμές που υπόσχεται ο εφευρέτης της Χρυσής Βροχής να έχουν τεθή εις κυκλοφορίαν πενήντα φορές 13.824 κουπόνια ήτοι εν συνόλω 691.200 κουπόνια, δηλαδή όσοι δεν είνε όλοι οι κάτοικοι των Αθηνών, αξίας 86.400.00 δραχμών... όσα δηλαδή δεν έχει ούτε το ταμείον του Κράτους. Πράγμα δηλαδή αδύνατο. Ώστε; Ώστε όσοι τ' αγοράζουν διατρέχουν απλούστατα τον κίνδυνο, λίγο να διαδοθή αυτό το παιχνίδι, να μη ευρίσκουν άνθρωπον για να διαθέσουν τα κουπόνια τους και να τα επιστρέψουν εις τον ολλανδόν εφευρέτην ο οποίος τα δέχεται... εις το ήμισυ της αξίας των.

Το περιεργότερο απ' όλα εις αυτήν την υπόθεσι είνε ότι τα πρώτα τέτοια κουπόνια τα έθεσαν εδώ εις κυκλοφορίαν οι υπάλληλοι μιας Τραπέζης, άνθρωποι δηλαδή οι οποίοι έπρεπε να ξεύρουν, καλύτερα παντός άλλου, να κάνουν τους πολλαπλασιασμούς που έκανα εγώ και που δείχνουν την κατεργαριά που υπάρχει στη «Χρυσή Βροχή». Οπωσδήποτε αυτοί έχουν την δικαιολογίαν ότι ήσαν οι πρώτοι που το εισήγαγαν και, επομένως, έχουν κάποια πιθανότητα να κερδίσουν και, πάντως, τη βεβαιότητα να μη χάσουν τίποτα...